Ailə, iş, yoxsa sadəcə yaşamaq?

İzzət Qurbanov – “Sözün var” layihəsi

Hər səhər yuxudan qalxırıq. Kimimiz tez-tez zəngi təxirə salırıq, kimimiz təlaşla evi tərk edirik. Gün boyu planlar, məsuliyyətlər, cavabdehliklər... Sanki bir yarışdayıq. Amma bu yarışın son nöqtəsi yoxdur. Sual buradadır: nəyə görə bu qədər qaçırıq? Ailə üçünmü? İş üçünmü? Yoxsa sadəcə yaşayırıq, ya da yaşadığımızı düşünürük?

Ənənəvi düşüncə bizə deyir ki, insan gərək ailə qurub işləsin, sonra övlad böyütsün, ev tikib ağac əkib ömrünü başa vursun. Amma həyat daha mürəkkəb və fərdidir.  Eləsi var ki, işində çox uğurludur, amma ailə qura bilmir. Bəzisi ailəsi üçün hər şeyi fədakarlıqla edir, amma özünü heç cür tapa bilmir. Bir də elələri var ki, sadəcə yaşamaq istəyir – öz qaydaları ilə, sakit, stresssiz, tələbsiz.

Əgər diqqətlə baxsaq, görərik ki, insanlar üç əsas "çatışma" ilə üz-üzə qalır: ailə – iş – öz həyatım. Üçü də bir insana aiddir, amma bəzən biri digərini əzir. İş ailədən vaxt alır, ailə insanın özünə vaxt buraxmır, insan isə içində itir. Günün sonunda isə kim olduğumuzu, nə üçün yaşadığımızı, nə istəyimizi unutmağa başlayırıq.

Ailə qurmaq, sevgi və paylaşım gözəldir. Amma ailə təkcə romantika deyil – məsuliyyətdir, zaman bölüşməkdir, prioritet dəyişdirməkdir. İşləyirsən, amma uşaq xəstələnir, gedə bilmirsən. Sevdiklərinin yanında olmaq üçün bəzən xəyallarından imtina edirsən. Bu fədakarlıq gözəldir, amma uzun müddət insan öz iç səsini boğarsa, sonda içinə susqun bir kədər dolur.

İş isə fərqli bir dünyadır. Bəziləri üçün işləmək bir ehtiyac deyil, həyatı anlamlı edən yoldur. Karyera qurmaq, uğur qazanmaq, tanınmaq... Amma bu yol da sərtdir. Çox vaxt ailəyə, istirahətə, hətta sağlamlığa zərər verir. İllərlə çalışan adam bir gün ayılır ki, heç övladının böyüməsini belə xatırlamır. Qazandığı pulla itirdiklərini geri ala bilmir.

Bəs üçüncü yol – sadəcə yaşamaq? Nə iş üçün, nə də ailə üçün yananlar yox deyil. Onlar azad olmaq, yuxudan saatla oyanmamaq, səssiz bir çay kənarında kitab oxumaq, dağa dırmaşmaq, musiqi dinləmək, heç kimə cavabdeh olmadan nəfəs almaq istəyirlər. Bu da bir həyat seçimidir. Amma cəmiyyət belə insanlara çox da anlayışla yanaşmır. "Heç nə etmir", "boş-boş gəzir", "tənbəldir" kimi damğalarla qarşılaşırlar. Halbuki bu insanlar bəlkə də həyatın dərinliyini daha çox dərk edirlər.

Əslində bu üç seçim – ailə, iş, sadəcə yaşamaq – bir-birinə qarşı deyil. Problem ondadır ki, biz çox zaman balansı qura bilmirik. Hər şeyi bir anda istəyirik. Ailədə ideal valideyn, işdə ideal rəhbər və ya əməkdaş, özümüzlə də barışıq biri olmaq istəyirik. Amma bu idealist düşüncə insanı daxildə parçalayır. Həyat bir yarış deyil – bir yoldur. Və bu yolda hər kəsin addım tempi, istiqaməti, yoldaşları fərqlidir.

Bəzən bir insanın ailə üçün etdiyini başqası anlaya bilməz. Bir başqası iş uğruna nələrdən keçdiyini açıqlamaz. Kiminsə isə səssizcə yaşamaq qərarı – bəlkə də ruhunun sağ qalma mübarizəsidir. Heç kim heç kimin seçim yolunu tam anlamaz. Amma hər kəs hörmət edə bilər.

Bu yazını oxuyan sən – bəlkə hazırda ailən üçün çalışırsan və özünü unutmusan. Bəlkə iş həyatında yüksəlmək üçün gecə-gündüz çalışırsan, amma içində bir səs səni rahat buraxmır. Bəlkə də sadəcə özünə vaxt ayırmaq istəyirsən, amma cəmiyyətin basqısından çəkinirsən.

Unutma: yaşamaq – bir seçimdir. Bəzən işləyərək yaşayırsan, bəzən sevilərək, bəzən də sadəcə nəfəs alaraq. Əsas odur ki, başqasının yazdığı həyatı yox, öz həyatını yaşayasan. Və o həyatda ailə də, iş də, sən də – bir-birinə qarşı yox, yanaşı dayansın.

Bütün bunların ortasında tək bir sual qalır:
Sən öz həyatını yaşayırsan, yoxsa sadəcə başqalarının gözlədiyi kimi yaşayırsan?

🖋 İzzət Qurbanov